ПО ПОВОД 747-ГОДИШНИНАТА ОД СМРТТА НА ГОЛЕМИОТ ТУРСКИ МИСЛИТЕЛ, ХУМАНИСТ, ПОЕТ, МИСТИК И СУФИЈА МЕВЛАНА ЏЕЛАЛЕДДИН-И РУМИ СЕ ОДРЖУВААТ МАНИФЕСТАЦИИTE ШЕБИ АРУС
По повод 747-годишнината од смртта на Мевлана Џелаледин-и Руми, кој го покажа
патот на љубовта на целиот свет опфаќајќи луѓе без оглед на вера и раса се одржуваат
церемониите „Шеб-и Арус“ . Оваа година, првата од церемониите поради пандемијата
се одржа на 7 декември во Конја без учесници, каде што Руми го помина поголемиот
дел од својот живот. Втората церемонија ќе се одржи на 17 декември, повторно без
учесници.
Мевлана Џелаледин-и Руми, кој живеел во 13 век и на светот му бил познат како Руми,
се смета за најголемиот филозоф на суфизмот во светот. Мевлана е сакан и почитуван
во сите религии со своите песни и религиозни списи што го опфаќаат целото човештво.
Иако Мавлана беше идентификуван со многу титули како муслимански поет, правен
научник, исламски научник, теолог и мистик Суфи, тој беше многу повеќе од тоа.
Мевлана, чија врата е отворена за секого, без оглед на расата или религијата, стана
симбол на еднаквост во светот во секоја смисла. Секоја година, посетителите од сите
краеви на светот кои веруваат во филозофијата на Мевлана присуствуваат на
церемониите што се одржуваат во Конја во чест на Мевлана Џелаледин-и Руми, кои го
шират овој љубовен, хуманистички поглед кон целото човештво и се слават со
ентузијазам.
Конја е еден од главните градови на Централна Анадолија, кој датира од 7000-тите
години и е „лулка на цивилизациите и религиите“ и е позната не само со Мевлана, туку
и со нејзината култура која го меша целото ова историско наследство.
МАНИФЕСТАЦИИТЕ ШЕБ-И АРУС КОИ СТАНАА РИТУАЛ ВО ТУРЦИЈА
83-та од манифестациите на Шеб-и Арус оваа година ќе се реализира со поддршка на
Министерството за Култура и Туризам на Р.Турција. Оваа година се одбележува 747-
годишнината од смртта на светски познатиот мистичен суфи, суфиски поет и научник.
Првата од церемониите што се одржа без никакво учество поради пандемијата се одржа
на 7 декември. Втората церемонија ќе се одржи на 17 декември, повторно без учесници.
Церемониите ќе бидат пренесувани во живо на дигитални платформи и телевизии.
ПРИКАЗНАТА ЗА ШАМС ТАБРИЗИ И РУМИ
Поуките на суфискиот поет и исламски научник Руми имале големо влијание и врз
мистичната мисла и врз литературата низ целиот свет. Според раскажаните приказни,
Мевлана, кој отсекогаш бил сакан во исламскиот свет, бил многу вознемирен кога го
изгубил својот учител Шамс Табризи, со кого заедно ги откриле длабочините на
духовноста. Оваа загуба предизвикала големи промени во неговото срце. Тој тогаш се
откажАл од сè и го напишал „Месневи“ што е прифатено како најсовршената збирка од
песни на суфизмот во светот. За Мевлена, вистинска љубов значи љубов кон Бога;
смртта за него е денот кога ќе се сретне со Бога. Затоа годишнината од смртта, 17
декември, не се смета за ден на жалост, туку за ден на прослава. Церемониите на Шеб-и
Арус, кои се одржуваат секоја година на 17 декември, значат “средба со саканиот” или
„Свадбената ноќ.
ШТО ЗНАЧИ ШЕБ-И АРУС?
Шеб-и Арус значи „Свадбена ноќ“. Свадбената ноќ за Мевлевиите е позната како ноќ
кога почина Мевлана Џелаледин-и Руми. Според Мевлана Џелаледин-и Руми ноќта на
неговата смрт е „Свадбена ноќ“ бидејќи смета дека оваа ноќ е ноќ на повторното
обединување со Господ. Мевлана ја толкува смртта како „враќање кон Бога“ заради
враќањето на лицето во потеклото на божествената материја; смртта за него не е
исчезнување на телото, туку патување кон Бога. УНЕСКО ја прогласи 2007 година, што
е 800-ми роденден на Мевлана, за „Меѓународна година на Мевлана“.
ЖИВОТОТ НА МЕВЛАНА ЏЕЛАЛЕДИН-И РУМИ
Вистинското име на Руми, кој својот живот го сумира во три збора со зборовите „Бев
сиров, узреав, се испеков “, е Мухамед Џелаледин. Мевлана и Руми се имиња што му се
дадени подоцна. Мевлана Џелаледдин-и Руми е роден на 30 Септември 1207 година во
градот Балх, кој денес се наоѓа во Авганистан. Семејството, кое го напуштило Белх во
1212 година, отишло во Мека за да изврши аџилак низ Нишапур, Багдад и Куфа. Потоа
влегле во Анадолија преку Дамаск и Алепо и се населиле во Лара (Караман) во 1222
година. Таткото на Руми бил важен теолог, адвокат и мистик. Во 1228 година, на
покана на селџучкиот султан Алаедин Кејкубат, тој станал шеф на медресата и со
своето семејство се преселил од Караман во Конја, главниот град на државата Селџук.
По смртта на неговиот татко, Руми држел предавања со години. Од време на време, на
овие предавања и разговори присуствувале и припадници на различни религии.
Мевлана Џелаледин-Руми починал во Конја во неделата која го опфаќа денот 17
декември 1273 година, кога имал 66 години. Телото на Руми било погребано покрај
телото на неговиот татко, а околу гробницата била подигната величествена гробница,
Зелената гробница (Кубе-и Хадра – Зелена гробница). Во населбата каде што се наоѓа
овој мавзолеј, исто така познат како Гробницата Мевлана, има објект кој служи како
музеј Мевлана, порано позната како ложа на Мевлана (Ложа Дервиш). Ракописите на
Мевлана и делата поврзани со мистицизмот се изложени во музејот. По смртта на Руми,
дервишите, кои го изведоа танцот познат како шоу Сема и го нарекоа Мевлеви, ја
основаа Ложата (Дерѓах) 1 Мевлеви Дервиш.
Написите на Руми се сметаат за врв на мистичната уметност што ги надминува
верските, културните и етничките граници.
Наследствто на Руми
• Аудио-снимките од песните на Мевлана влегоа на Билборд Топ 20 листата во
САД.
• Мевлана стана „најпродаваниот поет во Америка“ и неговите песни се меѓу
најчитаните песни на свадби со децении. Тој е споредуван со Шекспир за
неговата огромна креативност и со Свети Франциск Асизиски по неговата
духовна мудрост.
Компилацијата на американскиот автор Дипак Чопра со љубовните песни на
Руми преведени од страна на Ферејдун Киа, беше синхронизирана од страна на
Холивудските ѕвезди Мадона, Голди Хоун, Филип Глас и Деми Мур.
Сликата на Мевлана и Турбето (мавзолеот) беше испечатена на банкноти од
5000 турски лири, кои беа во оптек помеѓу 1981 и 1994 година.
Во Лакноу, главниот град на државата Утар Прадеш, на северот од Индија, има
архитектонско дело познато како Портата на Руми, изградено во врска со
Мевлана.
За повеќе информации за Руми посетете ја веб страницата: https://sebiarus.gov.tr/
ЗА ТУРЦИЈА
Турција е земја која ги поврзува континентите Азија и Европа кои се разделени со
славниот Босфор, и е единствена дестинација која минатата година пречека повеќе од
50 милиони туристи. Земјата која отсекогаш била центар за културна интеракција и дом
на различна клима денес посетителите ги инспирира со својата историја, природа и
гастрономија што ја рефлектираат различноста на цивилизациите со векови. Турција
има карактеристично разбирање за уметноста и модата, што е синтеза на традицијата и
модерноста додека нејзиниот исклучително динамичен живот за забава привлекува
посетители од целиот свет. Турција спроведе и „Програма за Безбеден Туризам“ за
туристичката сезона во 2020 година. Програмата опфаќа низа мерки што мора да се
преземаат од страна на угостителски објекти, фирми за превоз и објекти за сместување
со цел да се обезбеди и заштити здравјето и благосостојбата на установите, персоналот
и на странските и домашните гости.
Новинаската екипа на Тв ЕДО од РС.Македонија по покана на Советничката за Култура и Промоција при Амбасадата на Р.Турција госпоѓа Чигдем Ѓуллу (Cigdem Gullu). Присусвува на одбележување на овој културен и иториски наста.
За повеќе информации за Турција посетете ја веб страницата: www.goturkey.com
